هرگاه قسمتی از بدن در اثر تماس با حرارت، آب جوش، مواد شیمیایی، جریان الکتریکی و آفتاب دچار سوختگی شود اولین عضوی که آسیب می بیند پوست است. در این زمان با توجه به این که پوست اولین سد دفاعی در بدن می باشد، هر گونه آسیب به آن سبب می شود میکروب ها به راحتی وارد بدن شوند و شما را با مشکلات زیادی مواجه کنند. هم چنین حتی زمانی که سوختگی بهبود می یابد نیز ظاهر بدی که روی پوست به جا می گذارد یکی از مهم ترین دغدغه های هر فردی است تا زمانی که بتواند آن ها را از بین ببرد. اگر شما هم دچار چنین مشکلی هستید حتما در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا در مورد راه های از بین بردن جای سوختگی و درمان آن اطلاعات لازم را کسب کنید.
سوختگی و جای سوختگی چیست؟
به آسیبی که به دلایل مختلف از جمله حرارت و آتش روی پوست رخ داده و با درد و سوزش زیاد همراه است سوختگی می گویند. در واقع زمانی که پوست دچار سوختگی می شود سلول های پوست از بین می روند اما پوست سریعا اقدام به تولید کلاژن کرده و پوست های آسیب دیده را ترمیم می کند.
جای سوختگی هم به قسمتی از پوست که بهبود یافته اما در آن قسمت دچار تغییر رنگ و از همه مهم تر ضخیم شده است و جای زخم به وجود آمده گفته می شود. معمولا با گذشت زمان جای سوختگی از بین می رود و اثری از آن روی بدن باقی نمی ماند اما زمانی که سوختگی شدید باشد جای آن به سادگی از روی بدن محو نمی شود و نیاز به درمان دارد.
انواع سوختگی
همان طور که قبلا هم به آن اشاره کردیم سوختگی ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود که هر کدام از آن ها می توانند اثرات متفاوتی را روی پوست ایجاد کنند. انواع سوختگی شامل موارد زیر می شود:
سوختگی با حرارت آتش
سوختگی با حرارت آتش و جسم داغ خطرناک ترین و بیشترین نوع سوختگی می باشد که اکثر افراد در طول زندگی خود شاید یک بار آن را تجربه کرده باشند. این نوع سوختگی می تواند سلول های پوستی را از بین ببرد و نسبت به انواع دیگر سوختگی اثرات خود را بر روی پوست به جای بگذارد.
آفتاب سوختگی
زمانی که پوست برای مدت طولانی در معرض آفتاب و تابش مستقیم نور خورشید قرار می گیرد نیز دچار سوختگی می شود. این نوع سوختگی معمولا تنها رنگ پوست را تغییر می دهد.
سوختگی شیمیایی
این نوع سوختگی زمانی رخ می دهد که پوست فرد با تماس مستقیم با مواد شیمیایی مانند اسید های غلیظ، شوینده های قوی و غیره قرار می گیرد.
سوختگی الکتریکی
از آنجایی که بدن نسبت به الکتریسیته مقاوم نیست سوختگی الکتریکی زمانی که در تماس با جریان الکتریکی به صورت مستقیم و یا متناوب قرار می گیرد ایجاد می شود.
انواع سوختگی براساس شدت آن
انواع سوختگی براساس شدت و میزان آسیبی که به پوست وارد شده به سه درجه تقسیم بندی می شود که در ادامه هر کدام از آن ها را به صورت مختصر توضیح داده ایم:
سوختگی درجه یک
سوختگی های درجه یک جزئی ترین نوع سوختگی هستند و تنها روی لایه های سطحی پوست اثر می گذارند به همین دلیل به آن ها سوختگی سطحی نیز گفته می شود. علائم سوختگی درجه یک شامل درد، قرمزی، تورم و التهاب جزئی می باشد. این نوع از سوختگی ها بعد از گذشت 7 الی 10 روز به طور کامل بهبود می یابند. هنگام بهبود سوختگی درجه یک پوست خشک و پوسته پوسته می شود و جای زخم هم روی پوست باقی نمی ماند.
سوختگی درجه دو
در این نوع سوختگی ها لایه بالایی و سطحی پوست بیشتر از سوختگی درجه یک آسیب می بیند و جدی تر است. سوختگی درجه دو به شدت دچار قرمزی، سوزش و تاول شده که به مرور زمان تاول ها ترکیده و باز می شوند و سوختگی ها ظاهری آبدار و مرطوب به خود می گیرند. در نهایت هم با گذشت زمان بافتی ضخیم، نرم و دلمه مانندی بر روی زخم ایجاد می شود. برای بهبود هر چه سریع تر و جلوگیری از عفونت در سوختگی های درجه دو باید زخم ها را تمیز نگه داشت و آن ها را بانداژ کرد. در حالت کلی هم بهبودی این سوختگی ها به سه هفته زمان نیاز دارد.
سوختگی درجه سه
شدید ترین نوع سوختگی که می تواند بیشترین صدمه را در لایه های مختلف پوست ایجاد کند سوختگی درجه سه می باشد. شاید اکنون این فکر به ذهن شما خطور کند که قطعا این نوع سوختگی با درد شدیدی همراه خواهد بود درحالی که این طرز فکر کاملا اشتباه است و از آنجایی که در سوختگی درجه سه سیستم عصبی دچار آسیب می شود ممکن است هیچ گونه دردی حس نشود. بهتر است بدانید که این سوختگی ها بدون استفاده از جراحی با جای زخم و جمع شدگی شدید جوش می خورند و هیچ زمان تقریبی هم برای بهبودی سوختگی های درجه سه وجود ندارد.
سوختگی درجه سه دارای علائم مختلفی است از جمله تغییر رنگ پوست به رنگ قهوه ای تیره و ذغالی، مومی و سفید شدن پوست، بافتی متورم و چرمی شکل و تاول هایی که بزرگ نمی شوند. توصیه می شود در صورت بروز این سوختگی ها هرگز از خوددرمانی استفاده نکنید و بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
روش های از بین بردن جای سوختگی
شدت جای سوختگی به عوامل مختلفی از جمله عمق سوختگی، نحوه درمان و مدیریت اولیه آن بستگی دارد و بهتر است بدانید که نمی توان به طور کامل جای سوختگی را از بین برد و تنها می توان مقداری ظاهر آن ها را بهبود بخشید. چندین روش متفاوت برای از بین بردی جای سوختگی وجود دارد که عبارتند از:
استفاده از ورق و یا ژل های سیلیکونی
ورق و یا ژل های سیلیکونی که تکه های کم ضخامت از سیلیکون پزشکی هستند می توانند قرمزی و برجستگی جای سوختگی را کاهش دهند. برای این که بتوانید بهترین نتیجه را از این روش درمانی دریافت کنید باید درمان با ورق های سیلیکونی را به مدت 6 الی 12 ماه ادامه دهید. توجه لازم را داشته باشید که هنگام استفاده از ورق های سیلیکونی پوست را تمیز نگه دارید تا دچار تحریک، عفونت و بثورات پوستی نشود.
تزریق استروئید
یکی دیگر از روش های از بین بردن جای سوختگی که برای جای زخم های کلوئیدی، برجسته، صاف، گرد و ضخیم استفاده می شود تزریق استروئید است. تزریق استروئید در محل سوختگی می تواند جای زخم را نرم و کوچک کند و درد و خارش را نیز کاهش دهد.
تزریق فیلر و ژل
برخی از افراد هم برای از بین بردن جای سوختگی از فیلر استفاده می کنند زیرا این روش درمانی سرشار از کلاژن بوده و هم چنین دارای هیالورونیک اسید و کلسیم هیدروکسیل آپاتیت است که برای ظاهر و جوان سازی پوست بسیار مناسب می باشد. این روش درمانی بسیار کم خطر بوده و هیچ نیازی به دوره بهبودی هم ندارد.
استفاده از لیزردرمانی
لیزردرمانی یکی از موثر ترین روش های از بین بردن جای سوختگی می باشد و باید توسط پزشک متخصص و بیش از یک جلسه انجام شود. در این روش اشعه لیزر به لایه های زیرین پوست نفوذ کرده و بافت های آسیب دیده را درمان می کند که در نتیجه سبب از بین رفتن جای سوختگی می شود. سه نوع دستگاه لیزردرمانی به نام های لیزر اربیوم، لیزر فرکشنال و لیزر فراکسل وجود دارد که می تواند جای سوختگی را به صورت قطعی و با کمترین درد و ناراحتی از بین ببرد.
پی آر پی (PRP)
با توجه به این که پلاسما حاوی مقدار زیادی از عوامل رشد است از آن برای بهبود جای زخم و سوختگی کمک گرفته می شود به این صورت که از خون خود فرد برای تولید پلاسما که سرشار از پلاکت است استفاده می شود.
جراحی
در آخر زمانی از جراحی برای ترمیم جای سوختگی استفاده می شود که قسمت وسیعی از پوست دچار آسیب شده و حرکت و انقباضات فرد با مشکل مواجه شده باشد. معمولا جراحی هایی که برای ترمیم جای سوختگی انجام می شود هدف آن ها بهبود دامنه حرکتی فرد است به همین دلیل نمونه های متفاوتی از جراحی وجود دارد که معروف ترین آن ها پیوند پوست و فلپ پوستی می باشد.
درمان های خانگی مناسب برای از بین بردن جای سوختگی
شاید شما هم از آن دسته از افرادی باشید که دوست دارید ابتدا درمان های خانگی را برای از بین بردن جای سوختگی امتحان کنید و در نهایت اگر این روش های درمانی پاسخ گو نبود از سایر روش های درمانی که قبلا ذکر شد استفاده کنید. در ادامه چند نمونه از درمان های خانگی را ذکر کرده ایم:
درمان جای سوختگی با عسل
عسل ماده ای طبیعی بوده که دارای خاصیت پوشانندگی است و به حفظ رطوبت پوست و هم چنین ترمیم سلول های پوستی کمک می کند. این ماده که در هر خانه ای یافت می شود دارای مقدار زیادی آنتی بیوتیک بوده و از عفونت زخم جلوگیری می کند.
توجه لازم را داشته باشید که از عسل تنها برای از بین بردن جای سوختگی می توان استفاده کرد و نباید از آن روی زخم های سوختگی که باز هستند استفاده شود.
درمان جای سوختگی با روغن زیتون
روغن زیتون دارای ترکیبات طبیعی و مفیدی مانند اسید های چرب امگا 3 می باشد که خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد و می تواند مراحل بهبود جای سوختگی را سرعت ببخشد. هم چنین روغن زیتون سرشار از ویتامین E نیز می باشد که برای ترمیم و التیام جای سوختگی فوق العاده است.
درمان جای سوختگی با آلوئه ورا
آلوئه ورا نوعی گیاه دارویی است و خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی دارد به همین دلیل می تواند قرمزی، تورم و خارش جای سوختگی را کاهش دهد. هم چنین این گیاه می تواند پوست های مرده را از بین ببرد و به بازسازی دوباره پوست کمک کند. برای استفاده از این درمان خانگی کافیست برگ آلوئه ورا را برش دهید و ژل آن را به مدت 15 دقیقه و هر روز روی پوست خود قرار دهید تا جای سوختگی از بین برود.
درمان جای سوختگی با سفیده تخم مرغ
سفیده تخم مرغ که غذای کاملی برای پوست محسوب می شود سرشار از پروتئین و آمینواسید است. سفیده تخم مرغ می تواند بافت های از بین رفته پوست را به سادگی بازسازی کند و منافذ باز آن را ببندد هم چنین می تواند سلول های مرده ای را که به دلیل سوختگی ایجاد شده اند را نیز پاکسازی کند. استفاده از سفیده تخم مرغ علاوه بر این که می تواند تیرگی جای سوختگی را کمرنگ کند می تواند برای سفت شدن پوست نیز مفید واقع شود.
بهترین کرم برای از بین بردن جای سوختگی
بهترین کرم های ترمیم کننده برای از بین بردن جای سوختگی کرم هایی هستند که ترکیبات مختلفی مانند ضد قارچ ها، ضد باکتری ها، کلاژن ساز ها، لایه بردار ها و غیره را دارند. زیرا این ترکیبات به طور موثری می توانند جای سوختگی را از بین ببرند. اما بهتر است از این نوع کرم ها زمانی استفاده کنید که قسمت کوچکی از پوست شما دچار آسیب شده باشد زیرا در غیر این صورت و برای جای سوختگی های عمیق جواب گو نیست و از لحاظ اقتصادی هم به صرفه نخواهد بود.
حرف آخر
ما در این مقاله سعی کردیم در مورد سوختگی و جای سوختگی، انواع سوختگی براساس شدت، روش های از بین بردن جای آن ها و درمان های خانگی که برای جای سوختگی وجود دارد و بسیاری از موارد دیگر اطلاعات لازم را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. اکنون می توانید با مطالعه این مقاله برای از بین بردن جای سوختگی در هر قسمت از بدن خود با آگاهی کامل اقدام کنید.
