خشکی پوست در کودکان یک مشکل رایج است که ممکن است باعث تحریک و خارش پوست شود. این وضعیت اغلب در زمستان به دلیل کاهش رطوبت هوا بدتر می‌شود و ممکن است کودک مجبور شود چندین بار در روز از مرطوب کننده استفاده کند. خشکی پوست کودکان، ممکن است دلایل مختلفی از جمله سرما و گرمای شدید هوا، حساسیت به برخی محصولات پوستی، هیدراتاسیون ناکافی یا یک بیماری زمینه‌ای داشته باشد. در این مقاله به علت خشکی پوست کودکان و راه درمان آن می‌پردازیم و بهترین کرم برای خشکی پوست کودکان را معرفی خواهیم کرد.

شناخت پوست نوزاد

پوست نوزاد نازک و ظریف‌تر از پوست بزرگسال است. ضخامت پوست کودکان، یک پنجم ضخامت پوست بزرگسالان است پس به مراقبت ویژه‌ای نیاز دارد. پوست کودکان نسبت به مهاجمان خارجی مانند نور خورشید واکنش بیشتری نشان می دهد و نیاز به مراقبت و محافظت ویژه دارد.

در پوست کودکان بیرونی ترین لایه اپیدرم (لایه شاخی) بسیار نازک تر از پوست بزرگسالان بوده و سلول ها نسبت به پوست بالغ کمتر فشرده شده اند. غدد عرق و چربی نیز نسبت به بزرگسالان کمتر فعال هستند، بنابراین لایه‌ی هیدرولیپیدی (امولسیونی از آب و چربی که سطح پوست را می پوشاند و از آن محافظت می‌کند) و گوشته اسید محافظ (بخش آب لایه هیدرولیپیدی که به میزان ملایمی اسیدی است) هنوز نسبتا ضعیف هستند.
در نتیجه، تابع سد مانع پوست در کودکان محدود است:
• پوست نوزاد نسبت به پوست بزرگسالان مقاومت کمتری دارد و به ویژه به تأثیرات شیمیایی، فیزیکی و میکروبی حساس است: موادی که در تماس با پوست نوزاد هستند راحت‌تر جذب می‌شوند و به لایه‌های عمیق‌تر پوست نفوذ می‌کنند.
• پوست نوزاد مستعد خشک شدن است.
• پوست نوزاد نسبت به پوست بالغ به اشعه ماوراء بنفش حساس‌تر است.

علائم خشکی پوست در کودکان

علائم خشکی پوست در کودکان شامل لکه های پوسته پوسته، کدر و زبر روی پوست می‌باشد. ناهمواری، پوسته‌ پوسته شدن پوست و خطوط ریز یا ترک خوردگی همه نشانه این است که بدن کودک به رطوبت بیشتری احتیاج دارد. لکه‌های خشک می توانند در هر نقطه ای از بدن ایجاد شوند، اما این مشکل بیشتر در دست، پا (مخصوصا زانو)، صورت و لب ها بروز می کند. خشکی پوست در کودکان ممکن است باعث ایجاد ترک در پوست شده و گاهی ممکن است خونریزی کند یا عفونی شود.
اگر پوست عفونی شود، ممکن است لکه های زرد یا ملتهب درسطح پوست ایجاد شود. در کودکانی که پوست روشن‌تری دارند، این ناحیه ممکن است قرمز به نظر برسد. در کودکانی که پوست تیره‌تری دارند، این ناحیه ممکن است قهوه‌ای، بنفش یا خاکستری به نظر برسد. ممکن است فرزند شما تب نیز داشته باشد.
اگر پوست خشک دچار خارش یا التهاب شود، احتمالاً دچار اگزما شده است. اگزما معمولاً به صورت تکه‌هایی در چین‌های آرنج، پشت زانو یا روی صورت ظاهر می‌شود.

علت خشکی پوست کودکان

گاهی اوقات، خشکی خفیف تا متوسط پوست ممکن است به دلایل غیر جدی رخ دهد و این خشکی را می‌توان با استفاده از درمان‌های خانگی و اقدامات احتیاطی کاهش داد. خشکی پوست در کودکان معمولاً به دلیل است:

1.زمینه ی ارثی

اگر پدر و مادر مبتلا به بیماری‌های حساسیتی با زمینه ارثی باشند ممکن است که فرزند آن‌ها به بیماری اگزما یا درماتیت مبتلا باشد.

2. آب و هوای شدید

تغییرات شدید دمای هوا مانند باد شدید یا یخبندان می‌تواند باعث کاهش سطح رطوبت پوست شود. زمانی که بدن کودک آب اضافی را از دست می دهد، پوست خشک می‌شود. خشکی پوست می‌تواند باعث ایجاد تحریک، قرمزی پوست صورت و دست‌ها و حتی باعث ایجاد ترک در پاشنه پا شود و پوست کف پا شروع به کنده شدن کند. حتماً در هوای سرد به دست کودک خود دستکش بپوشانید تا دستان او از خشک‌شدگی ناشی از سرما و باد مصون بماند. مهم نیست که در چه فصلی از سال هستید؛ باید از پوست کودک در برابر آفتاب‌سوختگی و اثرات باد محافظت کنید.

3. محیط بدون رطوبت

عدم وجود رطوبت کافی در هوای اطراف کودک باعث خشکی پوست او می‌شود. پس بهتر است در منزل از دستگاه بخور استفاده شود تا رطوبت مورد نیاز برای سلامت و حفاظت پوست در محیط اطراف کودک تامین شود.

4. لباس های تنگ

پوشیدن لباس های تنگ نیز می تواند باعث ایجاد یا افزایش خشکی پوست در کودکان شود. اصطکاک بین پوست و لباس می‌تواند خشکی پوست را تشدید کند.

5. حمام آب داغ مکرر

دوش گرفتن طولانی یا حمام آب داغ یا شنای طولانی مدت در استخرهای دارای کلر می تواند به سد لیپید پوست آسیب برساند و آن را خشک و پوسته پوسته کند. دمای مناسب برای حمام کردن کودک 37 درجه است.

6. استفاده از مواد خشک‌کننده و تحریک‌کننده ی پوست

در انتخاب مواد شوینده و بهداشتی برای کودک خود دقت کنید. مواد بهداشتی باید فاقد رنگ و بوی قوی باشند تا باعث ایجاد حساسیت در پوست لطیف کودک نشوند. والدین باید صابون مخصوص کودکان برای فرزند خود استفاده کنند در غیر این صورت ممکن است پوست کودک خشک شده و باعث ایجاد خارش و قرمزی پوست شود.

7. کم نوشیدن آب

ننوشیدن آب کافی نیز می تواند پوست کودک شما را خشک کند. یکی از نشانه های بارز کم آبی لب های خشک و ترک خورده است.

8. صابون های خشن

سطح پوست دارای PH طبیعی 5 تا 5.9 (در نوزادان 6.34 تا 7.5) است و استفاده از صابون های اسیدی یا قلیایی می تواند PH پوست را تغییر داده و باعث خشکی پوست شود. همچنین بسیاری از صابون ها و مواد شوینده چربی های طبیعی پوست را از بین می برند که می تواند منجر به خشکی پوست نیز شود. استفاده از مواد شوینده و شامپوهای مملو از مواد شیمیایی مصنوعی نیز می تواند پوست کودک شما را خشک کند.

9. آفتاب سوختگی

کودکان تمایل دارند در فضای باز و زیر نور خورشید بازی کنند، که می تواند باعث خشکی پوست نیز شود. قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید می تواند به لایه های داخلی پوست آسیب برساند و باعث قرمزی، خارش و درد شود.

10. بیماری های پوستی

دیاتز آلرژیک، درماتیت تماسی، پسوریازیس و اگزما می توانند باعث ایجاد لکه های پوسته پوسته شوند. اگر کودک شما دچار بیماری های ذکر شده باشد به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسبی را پیش بگیرید.

مراقبت‌هایی برای خشکی پوست کودکان

اولین اقداماتی که برای رفع خشکی پوست کودکان باید انجام داد به روال زیر است:
1. از مواد شوینده های خشن و ناملایم برای پوست کودک استفاده نکنید و از محصولات بهداشتی مخصوص کودکان استفاده کنید.
2. پس از حمام کردن کودک از پماد برای خشکی پوست کودکان یا مرطوب کننده‌های مخصوص کودکان استفاده کنید تا چربی‌های طبیعی از دست رفته‌ی پوست کودک جایگزین شود
3. – PH طبیعی پوست کودک کمی اسیدی است درنتیجه شستشوی مکرر با آب می تواند باعث تحریک پوستی کودکان شود. استفاده از پماد برای خشکی پوست کودکان می تواند از تماس مکرر پوست کودک با آب جلوگیری کند.
4. از قرار گرفتن طولانی مدت کودک در معرض نور خورشید خودداری کنید. استفاده از کرم برای خشکی پوست کودکان، وقتی که کودک درمعرض نورآفتاب قرار می گیرد، موجب حفظ رطوبت پوست کودک می‌شود.
5. از تماس پوست کودک با مواد حساسیت زا محیطی مثل پارچه‌های با الیاف مصنوعی، وسایل خواب یا بازی حاوی پشم شیشه،‌گرد و خاک و… خودداری کنید. استفاده از کرم برای خشکی پوست کودکان به صورت یک لایه روی پوست کودک باعث محافظت از آن می‌شود.
6. بر اثر اصطکاک و تماس پاهای کودک با پوشک امکان دارد سائیدگی به وجود آید. بهترین کرم برای خشکی پوست کودکان، روغن بچه می‌باشد که برای جلوگیری از سایش و تمیز کردن قسمتهایی از پوست کودک است که با پوشک تماس دارد زیرا باعث کاهش سایش و اصطکاک پوست کودک با پوشک می‌شود.
7. برای کودکان بسیار مهم است که تا حد امکان آب بنوشند.
8. تغذیه مناسب در تأمین رطوبت مورد نیاز پوست بسیار موثر است. برای کمک جهت خشکی پوست کودکان استفاده از میوه ها و سبزیجات بر پایه آب مانند انگور، خربزه، گوجه فرنگی، خیار، و همچنین غذاهای سرشار از ویتامین های A، B، C و E مانند زردآلو، کدو تنبل، توت فرنگی، هویج، زغال اخته، کاهو، و همچنین محصولات لبنی بسیار موثر خواهد بود.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

گاهی اوقات، خشکی پوست می تواند نشان دهنده شروع پیشرفت یک بیماری باشد.
یکی دیگر از بیماری های جدی که با خشکی پوست همراه است، دیابت است. پوست مبتلا به این بیماری نازک و خشک می شود.
اگر خشکی در ناحیه زانو و آرنج وجود داشته باشد، این می تواند ناشی از نقص غده تیروئید باشد. این بیماری کم کاری تیروئید نامیده می شود، باعث اختلال متابولیک و خشکی پوست می شود.
بیماری های دیگری نیز وجود دارد که باعث ایجاد تغییراتی در پوست می شود، بنابراین اگر قرمزی یا سوزش دارید، والدین باید برای تشخیص دقیق و شروع به موقع درمان به پزشک مراجعه کنند.
مبارزه با بیماری های پوستی معمولا دشوار است، بنابراین بسیار مهم است که اقدامات فوری انجام شود و از پیشرفت بیماری جلوگیری شود پس در این مواقع حتما به پزشک مراجعه کنید.

خشکی پوست کودکان و طب سنتی

توصیه‌های مختلفی با توجه به طب سنتی وجود دارد که می‌توان برای رفع خشکی پوست کودکان از آنها استفاده کرد. برای استفاده از ترکیبات ذکر شده ی زیر بهتر است از آن روی پوست تمییز بعد از حمام استفاده کنید تا اثربخشی بیشتری داشته باشد.

روغن نارگیل

یکی از روغن‌هایی طبیعی که در درمان خشکی پوست بسیار موثر است؛ روغن نارگیل است. روغن نارگیل در درمان پوست‌های خشک بسیار موثر عمل خواهد کرد. همچنین به دلیل خواص بسیار زیاد ‌این ماده در هیدراته نمودن پوست و آبرسانی به آن، با افزایش سطح رطوبت پوست و البته چرب نمودن سلول‌های پوستی، خشکی پوست را به صورت عمقی درمان می‌کند. این روغن به دلیل وجود اسیدهای چرب اشباع شده که خاصیت نرم کنندگی و رطوبت رسانی بسیار بالایی دارند؛ می‌تواند به عنوان یک رطوبت رسان طبیعی در درمان خشکی پوست دست و صورت استفاده شود.

عسل

عسل یکی دیگر از روش های درمان خشکی پوست در طب سنتی به شمار می‌آید. عسل در درمان بسیاری از مشکلات پوستی از جمله خارش، اگزما، جوش صورت و خشکی پوست بسیار مفید است. از جمله فواید آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• خاصیت رطوبت رسانی بالا
• خاصیت ضد التهابی
• خاصیت بازسازی و ترمیم کنندگی
از عسل می‌توان به صورت خالص روی پوست استفاده نمود و یا با مواد دیگری از جمله روغن زیتون آن را ترکیب کنید.

آلوئه ورا

مکمل اسیدهای چرب مشتق شده از آلوئه ورا به طور قابل توجهی رطوبت پوست و خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود می‌بخشد. بهتر است قبل از رفتن به رختخواب مقداری از آلوئه ورا را روی مناطق خشک پوست گذاشت و سپش فردای آن روز آن را آبکشی کرد.

کرم اوره10% الی ژن

کرم مناسب خشکی پوست کودکان، کرمی است که اثربخشی بالایی داشته باشد که این موضوع به ترکیبات موجود در محصول بستگی دارد. علاوه بر ترکیبات موثر، جذب سریع آن به پوست، اثربخشی و درمان سریع خشکی پوست کودکان و قدرت حفاظت کنندگی بالای آن نیز از ویژگی های بهترین کرم برای خشکی پوست کودکان می‎‌باشد.
کرم اوره 10% الی ژن به دلیل داشتن ماده موثره ی اوره، یک نرم کننده و مرطوب کننده عالی برای پوست است و خشکی و زبری و ترک های پوستی را ازبین می‌برد. علاوه بر رفع خشکی و زبری پوست، التهابات پوستی را تسکین می‌دهد و برای درمان اگزما و پسوریازیس نیز مناسب می‌باشد. یکی دیگر از ویژگی‌های کرم اوره 10% الی ژن محافظت از پوست کودک دربرابر عواملی چون باد، سرما و نورخورشید می‌باشد.

مواد موثره‌ی کرم اوره 10% الی ژن شامل موارد زیر می‌باشد:

روغن همیشه بهار
روغن گل همیشه بهار یا کالاندولا یک روغن گیاهی و طبیعی است که از گل همیشه بهاراستخراج می‌شود. روغن گل همیشه بهار آسیب های پوستی را کاهش می‌دهد و یک رطوبت عمیق به پوست می‌بخشد و آن را به مدت طولانی مرطوب، شفاف و با طراوت نگه می‌دارد.

پروتئین هیدرولیز شده ابریشم
پروتئین ابریشم مانند لایه‌ نازکی بر روی کراتین پوست نشسته و به این ترتیب مانع از خشک شدن آن می‌گردد. این پروتئین نور را منعکس می‌کند و ظاهری سالم، زیبا و ابریشم گونه به پوست می‌دهد. دارای خاصیت جذب آب بسیار بالاست. به خاطر همین، خشکی و آسیب دیدگی پوست را رفع می کند و آن را نرم و درخشان می‌سازد.

عصاره شیرین بیان
سفید‌کننده، صاف‌کننده و تسکین‌دهنده‌ی پوست می‌باشد. گلابریدین موجود در آن از عملکرد آنزیم تیروزیناز و سنتز ملانین جلوگیری کرده و با پخش کردن ملانین، موجب روشن‌شدن پوست می‌گردد. این ماده هم‌چنین اثرات ضد التهاب برای پوست دارد.

آلانتویین
ترکیبی کراتولیتیک است و موجب تکثیر سلول و سرعت یافتن ترمیم آسیب‌های نوری و ترمیم زخم می‌شود. خواص آنتی اکسیدان، ضد التهاب و تسکین دهنده و نیز نرم‌کنندگی(با انحلال کراتین) دار که برای خشکی پوست بسیار مناسب می‌باشد.

دایمیتیکون
یک نرم کننده‌ی غیر روغنی است و هنگامی که روی پوست یا مو استفاده می شود، یک مانع فیزیکی برای آب بندی ایجاد می کند و پوست را مرطوب نگه می‌دارد.
کلاژن هیدرولیز شده
ترکیبی نرم کننده و مرطوب کننده است. آبرسان و مرطوب کننده قوی است. باعث بهبود خاصیت ارتجاعی پوست شده و با ایجاد لایه‌ای روی پوست و جذب آب، موجب افزایش رطوبت رسانی به پوست و بهتر شدن ظاهر آن می‌شود.

ستیل الکل
به عنوان یک مرطوب کننده به منظور درمان یا جلوگیری از خشکی و زبری، پوست خارش دار و تحریکات جزئی پوست استفاده می‌شود.

نیاسین آمید
این ماده خاصیت ضد التهابی، کاهش قرمزی و منافذ پوستی، تکثیر فیبروبلاست‌ها، سنتز کلاژن،‌ افزایش انرژی سلولی و سیستم ایمنی را دارد. موجب افزایش حفظ رطوبت پوست می‌شود و آن را برای استفاده‌ی پوست‌های حساس مستعد می‌کند. تولید سبوم را هم کم می‌کند.