اثرات آلودگی هوا بر سلامتی
در سراسر جهان از هر 10 نفر 9 نفر هوای ناسالم تنفس میکنند. آلودگی هوا در حال حاضر بزرگترین خطر زیست محیطی برای مرگ زودهنگام است که مسئول بیش از 6 میلیون مرگ زودرس هر ساله در اثر حملات قلبی، سکته مغزی، دیابت و بیماریهای تنفسی است. این رقم بیش از مجموع مرگ و میر ناشی از ایدز، سل و مالاریا است.
تحقیقات نشان میدهد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض برخی از آلایندهها بیشتر از کشیدن یک پاکت سیگار در روز خطر آفرین است. همچنین مطالعات اخیر نشان میدهد که آلودگی هوا میتواند بر سلامت روان ، بهره وری کارگران و حتی عملکرد بازار سهام تأثیر بگذارد.
برای درک هرچه بهتر آلودگی هوا بهتر است این آلودگی را به بهترین شکل بشناسیم تا بتوانیم با آن مقابله کنیم. بهتر است در روزهای آلوده از خانه خارج نشویم تا از آلودگی در امان بمانیم. در ادامه به ذرات آلودگی هوا و تاثیر هرکدام از آنها روی سلامتی می پردازیم.
ذرات معلق (PM 10 , PM 2.5 )
ذرات معلق (PM) از ذرات ریز معلق در هوا مانند گرد و غبار، دوده و قطرات مایعات تشکیل شده است. اکثریت PM در مناطق شهری به طور مستقیم از سوزاندن سوختهای فسیلی توسط نیروگاهها، خودروها، تجهیزات غیر جادهای و تاسیسات صنعتی تشکیل میشود. منابع دیگر گرد و غبار، انتشار گازوئیل و تشکیل ذرات ثانویه از گازها و بخارات هستند.
ذرات درشت (PM 10 ، ذراتی با قطر کمتر از 10 میکرون) باعث ایجاد مشکلات سلامت بینی و دستگاه تنفسی فوقانی میشوند. ذرات ریز (PM 2.5 ، ذرات کمتر از 2.5 میکرون قطر) به عمق ریهها نفوذ کرده و باعث حملات قلبی، سکته مغزی، آسم و برونشیت و همچنین مرگ زودرس ناشی از بیماریهای قلبی، بیماریهای ریوی و سرطان میشوند. مطالعات نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض PM 2.5 بیشتر میتواند رشد مغز را در کودکان مختل کند.
کربن سیاه (پیش از میلاد)
کربن سیاه یکی از اجزای ذرات معلق است و از سوختن سوخت (به ویژه گازوئیل، چوب و زغال سنگ) به دست میآید. بیشتر مقررات آلودگی هوا بر PM 2.5 تمرکز دارد ، اما قرار گرفتن در معرض کربن سیاه یک تهدید جدی برای سلامتی نیز محسوب میشود. جمعیتهایی که در یک دوره طولانی بیشتر در معرض کربن سیاه قرار دارند در معرض خطر بیشتری برای حملات قلبی و سکته هستند. علاوه بر این، کربن سیاه با فشار خون بالا، آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه، برونشیت و انواع سرطان مرتبط است.
اکسیدهای نیتروژن (NO و NO 2 )
اکسید نیتروژن (NO) و دی اکسید نیتروژن (NO 2 ) عمدتاً توسط بخش حمل و نقل تولید میشوند. NO به سرعت در نور خورشید به NO 2 تبدیل میشود. NO X در غلظتهای بالا در خودروها تشکیل شده و میتواند در توسعه و تشدید آسم و برونشیت منجر شود، و میتواند به خطر بالاتر ابتلا به بیماریهای قلبی منجر شود.
ازن (O 3)
ازن بالا در جو میتواند از ما در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت کند. اما ازن در سطح زمین (جایی که بخشی از چیزی است که معمولاً دود نامیده میشود) یک محرک تنفسی است که به خوبی تثبیت شده است. ازن در جو از واکنش ترکیبات آلی فرار و اکسیدهای نیتروژن تشکیل میشود که هر دو در نتیجه احتراق سوختهای فسیلی به وجود میآیند.
قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض ازن میتواند باعث درد قفسه سینه، سرفه و سوزش گلو شود، در حالی که قرار گرفتن در معرض ازن در طولانی مدت میتواند منجر به کاهش عملکرد ریه و ایجاد بیماری انسدادی مزمن ریه شود. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض ازن می تواند بیماریهای ریوی موجود را تشدید کند.